Een uitspraak van de rechtbank in Leeuwarden kan grote gevolgen hebben voor boeren en tuinders in heel Nederland. Het gebruik van vluchtige gewasbeschermingsmiddelen zou wellicht illegaal zijn geworden.
Dat stelt burgerinitiatief Meten=Weten in reactie op een uitspraak van de rechtbank over lelieteelt in het Friese Boijl, vlak bij Nationaal Park Drents-Friese Wold. In 2021 diende Meten=Weten een handhavingsverzoek in bij provincie Fryslân voor het telen van lelies in Boijl. Die teelt heeft volgens de actiegroep een significant effect op natuurgebieden vanwege het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, beregening en drainage.
Volgens Meten=Weten zou hiervoor een vergunning nodig zijn. Maar provincie Fryslân wees het handhavingsverzoek af, waarna de zaak bij de rechtbank Noord-Nederland belandde. Die geeft het burgerinitiatief nu in een uitspraak gelijk: de provincie heeft niet voldoende onderbouwd waarom er geen vergunningplicht is en moet het handhavingsverzoek opnieuw beoordelen.
Illegaal
De uitspraak stelt de overheid voor een groot probleem, zegt ecoloog Henk Baptist namens Meten=Weten. ‘In de uitspraak van 24 oktober stelt de rechter dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen eigenlijk niet is toegestaan zonder geschikte ecologische toetsing. Met wetenschappelijke zekerheid moet worden uitgesloten dat er negatieve effecten op Natura 2000-gebieden kunnen optreden. Het ontbreekt echter aan wetenschappelijke kennis om dit te bepalen, waardoor ecologische toetsing op korte termijn onmogelijk is. Door de uitspraak is het gebruik van bestrijdingsmiddelen over heel Nederland in feite illegaal.’
Volgens Meten=Weten is er geen gemakkelijke oplossing voor de situatie die nu is ontstaan. Deze zou dezelfde juridische basis hebben als de stikstofcrisis, namelijk de Europese habitatrichtlijn. Baptist: ‘Het grootste probleem zijn de vluchtige stoffen, waarvan we weten dat ze zich gemakkelijk verplaatsen, tot afstanden van kilometers. Meten=Weten roept de overheid op per direct een verbod in te stellen op deze stoffen. Dat er ingegrepen moet worden is duidelijk: het gaat ontstellend slecht met de natuur in Nederland.’