De overheid beschermt mens en natuur onvoldoende tegen gewasbeschermingsmiddelen, stellen 36 organisaties in het manifest Bestrijdingsmiddelen dat ze vorige week aan de Tweede Kamer hebben aangeboden. Ze willen dat de overheid strenger optreedt tegen gewasbeschermingsmiddelen die mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu.
De initiatiefnemers van het manifest zijn Natuur & Milieu, de Parkinson Vereniging en vakbond FNV. Samen met 33 andere organisaties pleiten zij voor een voorzorgsprincipe. Dat betekent dat een gewasbeschermingsmiddel alleen is toegestaan als er geen twijfels zijn over mogelijke schadelijke gevolgen voor de gezondheid of het milieu. ‘Wij vinden dat de overheid ervoor moet zorgen dat de natuur herstelt en iedereen in Nederland gezond kan werken, wonen en leven’, staat in het manifest.
Volgens de initiatiefnemers levert het intensieve gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen onvoorziene negatieve effecten op. ‘Denk aan grootschalig verlies van insecten, achteruitgang van het aantal vogels, maar ook een verhoogd risico op de hersenziekte Parkinson’, schrijven zij. ‘We willen dat de bewijslast wordt omgedraaid. Verkopers van gewasbeschermingsmiddelen moeten aantonen dat het geen kwaad kan in plaats van dat er onderzoek wordt gedaan naar dat het wel kwaad kan.’
Aanscherping Europese regels
Daarnaast willen de ondertekenaars van het manifest dat de overheid zich actiever inzet voor een aanscherping van de toelatingsregels op Europees gebied. ‘Verschillende stoffen kunnen gezamenlijk een sterker effect hebben dan ieder apart. Daar moet naar gekeken worden’, roepen de organisaties op.
Ook willen de organisaties dat er brede spuitvrije zones worden ingesteld tussen landbouwgrond en woongebieden, dat er een verbod komt op de toepassing van chemische gewasbeschermingsmiddelen in gebieden waar drinkwater wordt gewonnen en dat er maatregelen komen om af- en uitspoeling naar het water te voorkomen.
Glyfosaat
De verlenging van de toelating van glyfosaat komt eveneens in het manifest aan de orde. De initiatiefnemers roepen de Nederlandse overheid op om aan het einde van dit jaar tegen de Europese verlenging van het middel te stemmen. ‘Gewasbeschermingsmiddelen die ernstige risico’s met zich mee kunnen brengen voor mens en milieu, moeten uiterlijk in 2030 verboden zijn. Ook moet voorkomen worden dat dergelijke middelen in tussentijd nog worden toegelaten.’
Volgens de organisaties die het manifest hebben ondertekend, is een snellere omslag naar natuurinclusieve en biologische landbouw nodig. ‘Er moet geïnvesteerd worden in natuurinclusieve opleidingen voor boeren en teeltadviseurs. Daarnaast moet de overheid zorgen voor financiële ondersteuning, zodat boeren de omslag kunnen maken. Dit kan onder meer door afspraken te maken over een robuust verdienmodel voor natuurinclusieve boeren.’